Pytania do Prezydenta RP

W trakcie kampanii prezydenckiej mogliśmy usłyszeć poglądy kandydatów na całe spektrum tematów: polityka zagraniczna, wojna na Ukrainie, podatki, stosunki z Unią, służba zdrowia, edukacja, Zielony Ład, itd. Można było mieć wrażenie, że nie są to wybory na Prezydenta RP tylko na Prezesa Rady Ministrów (w Konstytucji nie istnieje takie słowo jak: premier). Czasami padały pytania, na które mógłby odpowiadać minister konkretnego resortu. Wiemy jednak doskonale, że Prezydent nie posiada takich kompetencji jak Prezes Rady Ministrów. Z kolei w zakresie legislacji jego najważniejsza kompetencja to prawo veta, czyli blokowanie ustaw, które posiadają poparcie w Sejmie powyżej 1/2 posłów, ale poniżej 3/5. Mam wrażenie, że zarówno media jak i same sztaby wyborcze nie potrafiły albo nie chciały pod ...

	Maciej-Lodyga
	8 czerwca 2025 07:07

Purytanizm a walka z monopolami

Chciałbym wrócić do Maxa Webera. W pracy pt.: Etyka protestancka i duch kapitalizmu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, s. 105, pojawia się taki fragment:

„(…) przeciw wspieranym przez anglikanizm królów, parlamenty Anglii i Francji monopolistom, wielkim spekulantom i bankierom prowadzili zajadłą walkę także purytanie, podobnie jak hugonoci. Po bitwie pod Dunbar (wrzesień 1650) Cromwell pisał do Długiego Parlamentu: „Usuńcie, proszę, nadużycia wszystkich zawodów; a jeśli istnieje i taki, który czyni wielu biednymi, by niewielu uczynić bogatymi, to nie służy to państwu” (…).

Szukałem więcej szczegółów o ekonomicznym podłożu walki purytanów p-ko królom, ale niewiele znalazłem. Czy ktoś wie cokolwiek więcej albo zna teksty, które podejmują powyższy temat? Na ile pr ...

	Maciej-Lodyga
	10 maja 2025 20:04

Noc św. Bartłomieja 1569 - Orthez

Czytam kwartalnik Szkoły Nawigatorów styczeń 2025 r. a tam na str. 35 pojawia się taka wzmianka: "(...) Montgomery, wziąwszy miasto Orthez i nie zważając na warunki kapitulacji, zaprosił na ucztę członków znaczniejszych rodzin katolickich Bearnu i wszystkich kazał wymordować. A że to się stało w dzień św. Bartłomieja (24 sierpnia) 1569 r., (...)"

Szukam w internecie i nic nie znajduję na ten temat. Na francuskiej wikipedii znalazłem co najwyżej taki tekst pod bataille d'Orthez: "(...) Wśród ofiar katolickich i protestanckich znaleźli się Terride i Bassillon, gubernator Nawarry, a także członkowie miejscowego duchowieństwa i mieszkańcy Orthez. Duchownym obiecano szczególną śmierć, zrzucając ich ze Starego Mostu w Orthez do Gave de Pau. (...)"

Czy ktoś zna jakieś źródła albo opracowa ...

	Maciej-Lodyga
	18 kwietnia 2025 13:29

Bitwa pod Łodzią / Brzezinami 1914 r.

Kiedy uczniowie czytają w podręcznikach o I Wojnie Światowej to pojawiają się w nich 4 główne bitwy: nad Marną, pod Verdun, nad Sommą i pod Tannenbergiem. I bitwa nad Marną to kilka dni września 1914 r. i ponad 700 000 zabitych. II bitwa nad Marną to środek wakacji 1918 r. i około 270 000 zabitych. Verdun to walki przez prawie cały 1916 r. i około 700 000 zabitych po obu stronach. Somma to walki w II połowie 1916 r. i 1000 000 zabitych. Tannenberg to w porównaniu z nimi mniejsza z bitew (pod koniec sierpnia 1914 r.) z około 40 000 zabitymi. Wszystkie te bitwy są wspominane albo w filmach z tamtego okresu albo chociaż w prasie, kulturze i polityce. Propaganda niemiecka traktowała Tannenberg 1914 jako rewanż na Słowianach za Tannenberg 1410. To, że w 1410 r. walczyły inne strony, miało m ...

	Maciej-Lodyga
	3 kwietnia 2025 09:24

Prusy, pietyzm a Unia Europejska

Przeczytałem „Prusy. Pięć wieków” prof. Grzegorza Kucharczyka, który podał wiele przykładów jak to mogliśmy je inkorporować a szlachta pruska i miasta ciążyły do RON. Był to więc rak, który Jagiellonowie, Stefan Batory i Wazowie sami nam wyhodowali. Przyznam, że przez ponad 40 lat nie wiedziałem, że brandenburska gałąź Hohenzollernów w XVII w. przeszła na kalwinizm. Dokładnie był to Johann Sigismund a konwersja miała miejsce na przełomie 1613/14 r. To był ten, który w 1618 r. przejął Prusy za zgodą Zygmunta III Wazy po wygaśnięciu pruskiej linii Hohenzollernów. Społeczeństwo było luterańskie, ale ośrodek władzy kalwiński. Max Weber krytykował luteranizm a pisząc o etyce protestanckiej i duchu kapitalizmu miał na myśli ruchy wyznaniowe wywodzące się z kalwinizmu. Brandenburgia i Prusy t ...

	Maciej-Lodyga
	28 marca 2025 06:41

Poznań City a poparcie PiS w Wielkopolsce

Znamy wszyscy ogólny podział Polski na zachodnią, gdzie ma większe poparcie PO i lewica oraz wschodnią – PiS-owską. Podział ten jest bardzo uproszczony. Faktycznie można mówić o pewnych tendencjach, ale raczej widziałbym je na kierunku Północny Zachód – Południowy Wschód. Linia od Świnoujścia do Rzeszowa wskazuje wzrost i spadek wielu różnych zjawisk, jak podziały polityczne, religijność czy wyniki w edukacji szkolnej. Aby dokładnie badać wyniki wyborcze, należy posługiwać się poparciem politycznym według powiatów. W 2019 r. krążyła taka mapa. Nawet widziałem ją w TV, ale w 2023 r. znów powrócono do map według województw. Jeśli były inne, ja takich nie znalazłem. Dla mapy politycznej Polski w części zachodniej kraju mają duży wpływ: Poznań i Wrocław. Studiowałem w Poznaniu w czasach, g ...

	Maciej-Lodyga
	16 marca 2025 18:28

II RP - Pamiętniki bezrobotnych cz. 2

W latach 30-tych XX w. w okresie największego natężenia kryzysu światowego i stopy bezrobocia w Polsce na poziomie 43% Instytut Gospodarstwa Społecznego ogłosił konkurs na pamiętnik bezrobotnego. Wpłynęły 774 prace a w 1933 r. opublikowano 57 życiorysów ze wskazaniem na zawody oraz z podziałem na województwa. Praca ciekawa, ponieważ pokazuje jak wyglądało życie osób, które w tym czasie miały najtrudniej z wszystkich warstw społecznych.  W cz. 2 przedstawiam kolejne fragmenty (błędy językowe są w oryginale). Może ktoś zechce skorzystać z „Pamiętników bezrobotnych” do artykułu prasowego, książki czy pracy naukowej:

Robotnik budowlany z Poznania: „Może grzeszę, lecz przyznać muszę szczerze, że mimowoli żałuję, że z piekła tej wielkiej wojny wyszedłem cało, skazany teraz na gorsze od wojny ...

	Maciej-Lodyga
	8 lutego 2025 11:22

II RP - Pamiętniki bezrobotnych

W latach 30-tych XX w. w okresie największego natężenia kryzysu światowego i stopy bezrobocia w Polsce na poziomie 43% Instytut Gospodarstwa Społecznego ogłosił konkurs na pamiętnik bezrobotnego. Wpłynęły 774 prace a w 1933 r. opublikowano 57 życiorysów ze wskazaniem na zawody oraz z podziałem na województwa. Praca ciekawa, ponieważ pokazuje jak wyglądało życie osób, które w tym czasie miały najtrudniej z wszystkich warstw społecznych. Osobiście pamiętam jaka panowała atmosfera w Polsce w okresie wysokiego bezrobocia (18%) lat 1999 – 2004. Wtedy akurat studiowałem, ale wchodziłem na rynek pracy właśnie w 2004 r., kiedy bezrobocie było jeszcze wysokie. Przed wojną było dużo, dużo gorzej. Ludwik Krzywicki napisał we wstępie do „Pamiętników bezrobotnych”, że wśród pamiętnikarzy można było ...

	Maciej-Lodyga
	2 lutego 2025 20:15

Dziś Chanuka, jutro halal

W 2003 r. miałem okazję przebywać kilka dni w Monachium, stolicy Bawarii. Byliśmy z grupą w Maximilianeum - siedzibie Landtagu – parlamentu bawarskiego. To co mnie zadziwiło, to wielki krzyż w pomieszczeniu, z którego prowadziły drzwi do sali plenarnej. Ten krzyż był zabytkiem, ale gdyby władza chciała go usunąć, uzasadnienie ku temu by stworzyła. Pomyślałem wówczas, że w Polsce niektórzy robią tyle szumu wokół krzyża na sali obrad Sejmu zawieszonego w 1997 r. a w Landtagu Bawarii taki wielki krzyż wisi. Nie słyszałem o próbach jego zdjęcia. Poniżej wstawiam linki do stron, na której można zobaczyć krzyż w siedzibie Landtagu, ale nie mam pewności czy to ten sam:

https://www.bayern.landtag.de/aktuelles/landtagswahl-bayern-2023/wahlnacht-im-maximilianeum/

https://www.bayern.landtag.de/m ...

	Maciej-Lodyga
	2 stycznia 2025 07:23

O Zygmuncie Starym słów kilka

Kiedy patrzę na 200 zł z wizerunkiem Zygmunta Starego nie mogę się nadziwić, dlaczego uwieczniono go na banknocie. Nie chce mi się wierzyć, że na poziomie NBP kierowano się wyłącznie przebudową Wawelu. Może Zygmunt Stary byłby dobrym architektem albo Ministrem Kultury, ale nie królem. Jego panowanie kojarzy mi się z kilkoma tragicznymi faktami:

W 1518 r. pozbawił chłopów prawa odwoływania się do sądów państwowych. Jak podaje Michał Kopczyński w artykule pt.: Ustrój sądów: prawo wiejskie: „W konsekwencji tych zmian, władzę sądowniczą we wsi w sprawach między panem a poddanymi miały sądy dominialne powołane przez samego pana.”1

W 1520 r. nadał w Toruniu przywilej, którym wprowadził pańszczyznę w wymiarze jednego dnia tygodniowo w miejsce dwóch do czterech dni w roku. W roku kalendarz ...

	Maciej-Lodyga
	11 grudnia 2024 18:24

O wierzeniach Słowian na PCh24.pl

Na stronie PCh24.pl ukazał się artykuł pt.: "Polska przedchrześcijańska nie istniała! Dla oświecenia pogan – pasjonatów" Jacka Laskowskiego. Felieton jest dla mnie wyjątkowy, ponieważ autor bardzo składnie wypisał w tabelkach wszystkie źródła o religii i obrzędach Słowian, w tym o bożkach Słowian. Celem artykułu jest wyjaśnienie, że posiadamy strzępy informacji o wierzeniach z czasów przechrześcijańskich a ich "obudowa" opisana przez historyków to rodzaj fantastyki naukowej. Może ktoś zna inne, niewymienione tam źródła... Na koniec, opierając się na datowaniu grodów, które powstawały w Wielkopolsce w X w. autor podkreśla, że budowa państwa ropoczęła się za ojca Mieszka. Wcześniej przodkowie Mieszka kontrolowali obszar od Poznania do Giecza i od Bnina do Ostrowa Lednickiego. Jednak jesz ...

	Maciej-Lodyga
	11 listopada 2024 16:02

Polityka historyczna - lekcje o niecałej Polsce

Kiedy byłem nastolatkiem przyjmowałem taką interpretację historii jaka była w podręcznikach szkolnych i książkach popularnonaukowych, które czytałem. Pamiętam jednak, że nie do końca pasowała mi ogromna ilość czasu w szkole poświęconego Litwie, Rusi, Ukrainie, kosztem innych części Rzeczypospolitej. Były to lata 90-te, kiedy prawie nie mówiło się o Powstaniu Wielkopolskim i wielu Polaków nawet nic o nim nie wiedziało. Litwa, Radziwiłłowie, wojny polsko-kozackie, wojny z Tatarami, wojny z Moskwą, świat Trylogii Sienkiewicza, „Konrad Wallenrod” i „Pan Tadeusz” Mickiewicza. Wszytko to rozumiem, bo to bardzo ważna część naszej historii i literatury. Jednak mnie, osobie zamieszkałej w zachodniej Wielkopolsce, troszkę przeszkadzało, że o nas jest tak mało miejsca w podręcznikach. Miałem wraż ...

	Maciej-Lodyga
	14 października 2024 22:32

O szkoleniu przyszłych sędziów

Kiedy studiowałem prawo w latach 1999 – 2004 aplikacja sędziowska była prowadzona przy sądach apelacyjnych, dla mnie najbliżej w Poznaniu. Dla osób z mojego regionu oznaczało to podróże pociągiem ok. 1 godz. + 15 minut tramwajem albo autobusem. Dało się wyjechać z domu rano i wrócić wieczorem. Kilka lat później ustawą z dnia 23 stycznia 2009 r. powołano Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie (I rząd Donalda Tuska). W okresie 16.11.2007 – 21.01.2009 ministrem sprawiedliwości był Zbigniew Ćwiąkalski. Prezydent Lech Kaczyński zawetował ustawę, ale Sejm ją uchwalił.

https://orka.sejm.gov.pl/proc6.nsf/opisy/946.htm – projekt ustawy.

https://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/glosowania?OpenAgent&6&34&64 – głosowanie po vecie Prezydenta.

W uzasadnieniu do projektu ustawy można ...

	Maciej-Lodyga
	29 września 2024 15:21

Fenomen Szwecji (w latach przed covid-19)

W naszym kraju przeważa opinia, że liberalny model gospodarki jest jedynie słusznym. Wśród ekonomistów raczej nie znajdzie się wielu, którzy poparliby np. wysokie podatki i wysokie świadczenia socjalne oraz system, gdzie państwo zajmuje się dystrybucją znacznej części dochodu wypracowanego przez społeczeństwo. Jeżeli jednak spojrzeć na świat zachodni, to widać wyraźnie, że dobrobyt jest zarówno w liberalnych krajach anglosaskich, jak i w socjalnej Skandynawii. Na stronie internetowej www.historycy.org w dziale – Europa Zachodnia po 1945 r. pojawił się temat: Szwecja – udany eksperyment, czy ślepa uliczka? Rozpoczął go użytkownik: godfrydl - w czasach przed covid-19. W temacie wypowiadały się osoby, które mieszkały w Szwecji. Relacje dotyczą przeszłości, jeszcze przed falą dużej imigrac ...

	Maciej-Lodyga
	14 sierpnia 2024 08:45

Ukaz Katarzyny II a dialog polsko-żydowski

W obecnych czasach, kiedy raz po raz wybucha sensacja o kartach naszej historii stosunków polsko-żydowskich, warto zastanowić się, dlaczego po wiekach Paradisus Iudeorum staliśmy się narodem tak negatywnie kojarzonym przez wielu „starszych braci w wierze”. Aby odpowiedzieć na to pytanie należy cofnąć się do czasach rozbiorów. W 1791 r. imperatorowa Rosji - caryca Katarzyna II wydała ukaz, na mocy którego utworzyła mało znaną przeciętnemu Polakowi strefę osiedlenia wymierzoną bezpośrednio w ludność żydowską. Był to wyłączny obszar Imperium Rosyjskiego, w którym Żydzi mogli się osiedlać. Strefa obejmowała zachodnie gubernie Imperium, głównie ziemie zabrane I Rzeczypospolitej. Caryca Katarzyna chciała w ten sposób powstrzymać migrację Żydów polskich do Rosji centralnej. Obszar ten był kil ...

	Maciej-Lodyga
	13 lipca 2024 14:53

Czy godło III RP jest zgodne z Konstytucją?

Zgodnie z art. 28 ust. 1 Konstytucji: Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu. Zgodnie z art. 28 ust. 5 Konstytucji: Szczegóły dotyczące godła, barw i hymnu określa ustawa. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych: Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy. Zgodnie z art. 2 ust. 2 w/w ustawy wzór godła zawiera załącznik nr 1.

Kiedy spojrzeć na godło naszego kraju, można zauważyć jeszcze jeden element niewymieniony w w/w przepisach: przepaska zakończona gwiaździstymi rozetami. Spotkałem ...

	Maciej-Lodyga
	22 czerwca 2024 08:57

Czy Polska potrzebuje nowej partii?

Spójrzmy jeszcze raz na poparcie partii w wyborach 2019 i 2023:

PiS: 43,59% - 35,38%

PO: 27,40% - 30,70%

SLD, NOWA LEWICA: 12,56% - 8,61%

PSL, TRZECIA DROGA: 8,56% - 14,40%

KONFEDERACJA: 6,81% - 7,16%

Wynik PO jest podobny – brakuje kilku procent do 1/3 elektoratu. Wynik mniejszych ugrupowań jest łącznie podobny – brakuje kilku procent do 1/3 elektoratu. W 2019 r. większe poparcie miała lewica a w 2023 r. - koalicja Hołownia – PSL. Pozapisowska scena polityczna jest podobna. Jest to około 65% społeczeństwa. W ostatnich wyborach wyraźny spadek odnotował PiS – o ponad 9%. Gdyby jednak porównać wynik PiS z 2023 r. z wynikiem z 2015 r. to różnica jest mniejsza. W 2015 r. na PiS zagłosowało 37,58%. Można powiedzieć, że poparcie PiS to mocne 7/20 - 2/5 społeczeństwa. Jaki z tego wniosek? Od ...

	Maciej-Lodyga
	1 czerwca 2024 14:07

Badania prof. Figlerowicza - Słowianie, Goci

Dla osób, które tego nie wiedzą, zacznę od informacji, że od kilku lat prowadzone są badania DNA Piastów w celu ustalenia ich możliwego pochodzenia. W ramach projektu zbadano także DNA osób żyjących na terenie Polski w starożytności i średniowieczu, aby zbadać czy istniała kontynuacja czy też pojawiła się duża migracja. Obejrzałem w marcu br. wykład prof. Figlerowicza o DNA osób z kultury wielbarskiej - na początku migracji i po paruset latach oraz mieszkańców wczesnopiastowskiej Polski. Tak zrozumiałem wnioski, że po upadku IR nie było wielkiej fali napływu Słowian ze wschodu, ale mamy kontynuację osadnictwa. Wg prof. Figlerowicza ok. V w. istniała już populacja, której nie potrzeba było żadnej dodatkowej puli genów by powiązać ją z Polakami czasów średniowiecznych. Wynikałoby z tego, ...

	Maciej-Lodyga
	16 kwietnia 2024 03:31

Luter a papież, chłopi i Żydzi

W 2017 r. obchodziliśmy 500 lat reformacji. Kilka lat później zainteresowałem się pracami Marcina Lutra, ale nie mogłem znaleźć w jęz. polskich 3 pism:

- „Przeciwko papiestwu ufundowanemu przez diabła”, oryg. „Wider das Papsttum zu Rom, vom Teufel gestiftet”.

- „Przeciwko morderczym i zbójeckim bandom chłopskim”, oryg. „Wider die mörderischen und räuberischen Rotten der Bauern“.

- „O Żydach i ich kłamstwach”, oryg. „Vom Juden und Ihre Lügen”.

Być może są gdzieś te pozycje w jęz. polskim. Może ktoś z Państwa wie, gdzie. Znalazłem je dopiero na stronach niemieckich. Zleciłem wtedy tłumaczenie kilku fragmentów z pierwszego pisma (tłum. K. Wiśniewski). Np.

„ (…) Żaden człowiek nie jest w stanie uwierzyć, jaką okropność stanowi papiestwo. Chrześcijanin, nie odznaczający się małym umysłem, t ...

	Maciej-Lodyga
	19 listopada 2023 10:51

Najstarsza wzmianka o ketchupie

Wiele lata temu, kiedy Mel Gibson nagrał film pt.: „Apocalipto”, pod jego wpływem przeczytałem w 2007 r. „Pamiętnik żołnierza Korteza czyli prawdziwą historię podboju Nowej Hiszpanii” konkwistadora Bernala Diaz del Castillo. Trafiłem w nim na taki fragment:

„(…) Patrzyliśmy na wysoką świątynię, skąd dochodził, i ujrzeliśmy, że siłą wciągają na stopnie naszych towarzyszy pojmanych w czasie odwrotu Korteza, aby ich zabić na ofiarę. A kiedy już wyciągnęli ich na mały placyk przed sanktuarium, w którym znajdują się posągi przeklętych bóstw, ujrzeliśmy, jak niektórym z nich wkładają na głowę pióropusze i każą im tańczyć przed Uichilobosem z czymś w rodzaju wachlarzy. Po tańcu położyli ich na wznak na płaskie kamienie ofiarne i wielkim nożami z obsydianu rozpłatali im piersi i wydobyli serca ...

	Maciej-Lodyga
	8 listopada 2023 08:45