Czy godło III RP jest zgodne z Konstytucją?
Zgodnie z art. 28 ust. 1 Konstytucji: Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu. Zgodnie z art. 28 ust. 5 Konstytucji: Szczegóły dotyczące godła, barw i hymnu określa ustawa. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych: Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy. Zgodnie z art. 2 ust. 2 w/w ustawy wzór godła zawiera załącznik nr 1.
Kiedy spojrzeć na godło naszego kraju, można zauważyć jeszcze jeden element niewymieniony w w/w przepisach: przepaska zakończona gwiaździstymi rozetami. Spotkałem się również z opisem, że są to pięciolistne koniczynki. Rzecz w tym, że Konstytucja nie przewiduje tego elementu. Co prawda art. 28 ust. 2 Konstytucji mówi, że szczegóły dotyczące godła określa ustawa, ale w mojej ocenie upoważnienie do określenia szczegółów w drodze ustawy nie zawiera uprawnienia do dodania w godle elementów niewymienionych w Konstytucji. Upoważnienie do określenia szczegółów pozwala skonkretyzować dokładny wygląd białego orła, jego głowy, skrzydeł, szponów oraz korony. Gdyby upoważnienie do określenia szczegółów rozumieć odmiennie, oznaczałoby to, że w drodze ustawy można dodać cokolwiek, byle zmieściło się na orle lub tarczy.
Nawet jednak, gdyby przyjąć, że można w drodze ustawy dodać przepaskę z rozetami, to w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, nie uczyniono tego. W/w przepis wspomina o kolorze korony i szponów, o tym, że skrzydła są rozwinięte, o kierunku, w którym zwrócona jest głowa, ale nie ma słowa o przepasce z rozetami. Przepaska z rozetami pojawia się tylko w załączniku nr 1 do w/w ustawy. Na tej podstawie skłaniam się do tezy, że załącznik nr 1 do w/w ustawy jest sprzeczny z Konstytucją i art. 2 ust. 1 w/w ustawy.
Pytanie do historyków: czy istnieją źródła, które tłumaczą dlaczego po zamachu majowym zmieniono godło II RP? Podobno w heraldyce jest różnica pomiędzy koroną zamkniętą i otwartą. Tylko korona zamknięta oznacza pełną niezależność. My powróciliśmy do korony otwartej. Przed zmianą w czasach sanacji mieliśmy orła z zamkniętą koroną uwieńczoną krzyżem.
W sprzedaży jest moja książka o wpływie religii na rozwój świata zachodniego pt.: „Chrześcijaństwo a duch świata Zachodu” dostępna u GM i w innych księgarniach oraz u mnie: [email protected]
tagi: polska konstytucja europa godło orzeł bialy
|
Maciej-Lodyga |
| 22 czerwca 2024 08:57 |
Komentarze:
|
Autobus117 @Maciej-Lodyga |
| 23 czerwca 2024 09:44 |
co do godła nie mam zdania, natomiast słowa hymnu to jakiś koszmar
|
jan-niezbendny @Maciej-Lodyga |
| 23 czerwca 2024 11:49 |
Wiele z podniesionych wątpliwości wyjaśnia artykuł Marka Adamczewskiego, opublikowany na marginesie jednej z "obywatelskich dyskusji" o godle państwowym. Do pobrania w całości tutaj.
Streszczać tego, co tam napisano, nie ma sensu, ale dorzucę kilka spostrzeżeń okiem laika.
Korona zamknięta Orła przedsanacyjnego, rzekomo lepiej wyrażająca ideę niepodległości, pojawia się w godle kadłubowego i całkowicie zależnego od okupantów Królestwa Polskiego (Königreich Polen), utworzonego przez Niemcy i Austro-Węgry w 1916 roku z części zaboru rosyjskiego (il. 1 w cyt. artykule), a także na pieczęciach koronacyjnych "królów Polski" Aleksandra i Mikołaja Romanowów (il. 11 i 12), tyle że w tym przypadku tarcza wisi na piersi dwugłowego orła imperialnego. Za to na pieczęciach majestatycznych większości niezależnych władców Królestwa (np. Kazimierz Wielki czy Zygmunt III) orzeł jest ukoronowany gotycką koroną otwartą.
Prof. Adamczewski też pisze o "przepasce" i trudno z nim jako specjalista polemizować, ale wątpliwość mieć wolno: ta przepaska niczego nie przepasuje. Analogiczny element w godle Brandenburgii polska Wikipedia wprawdzie też nazywa przepaską, ale po niemiecku jest to "Kleestengel" albo z francuska "tiges de trèfle", czyli łodyżki koniczyny. Jakoś w tym przypadku zaufałbym heraldykom niemieckim i francuskim. No i widzimy te trójliścienie - także na wspomnianych polskich pieczęciach majestatycznych. Podobno to one sa heraldycznie poprawne. Kamiński w pierwotnym projekcie wprowadził po prostu pięcuioramienne gwiazdki - według jednych masonskie lub bolszewickie, według innych gwiazdki oficerskie piłsudczyków. Cokolwiek to było, ostatecznie w godle znalazły się bardziej rozetki niż gwiazdki, które Orzeł nosił od 1927 roku do końca PRL i później, ale na jakimś etapie dwa z pięciu płatków rozetek skurczyły się tak, że mamy prawie trójliścienie. Tak jest w załączniku do ustawy, bo w różnych realizacjach godła w postaci druków czy urzędowych tablic bywa różnie.
W PRL-u Orłu Białemu obcięto koronę i to bez znieczulenia, nie próbując nawet dostosować całości projektu (w intencji Kamińskiego godło miało się wpisywac w okrąg). Przywrócono ją dopiero w 1989 roku, ale... I tu pytanie do starszych telewidzów: kto pierwszy zgłosił w Sejmie propozycję przywrócenia korony "dla przydania majestatu" państwu? Podpowiedź: postulat padł z tak nieoczekiwanej strony, że wywołał konsternację pomieszaną z rozbawieniem, a wkrótce potem pojawił sie na murach zupełnie inny ptak w koronie. ;)
|
|
chlor @jan-niezbendny 23 czerwca 2024 11:49 |
| 23 czerwca 2024 18:23 |
Chyba korona to był postulat doradcy Jaruzelskiego (pułkownik Przymanowski). W każdym razie to on domagał się umundurowania wojska w rogatywki.
|
|
Maciej-Lodyga @jan-niezbendny 23 czerwca 2024 11:49 |
| 23 czerwca 2024 20:29 |
Przejrzałem nasze godło z różnych okresów. Faktycznie zamknięta korona była rzadko. Jeśli spojrzeć na herb od Jana III Sobieskiego do St. Augusta Poniatowskiego to nad tarczą podzieloną na 4 pola wisi w powietrzu zamknięta korona.
|
|
Szczodrocha33 @Maciej-Lodyga |
| 24 czerwca 2024 02:29 |
Pan rozważa problem typu:
"ile diabłów mieści się na czubku szpilki".
|
|
Maciej-Lodyga @Szczodrocha33 24 czerwca 2024 02:29 |
| 24 czerwca 2024 18:57 |
Nie jesto to najważniejsza sprawa dla społeczeństwa polskiego, ale też ma znaczenie.